مهندس عباس كريمي، مدیرعامل نیروگاه شهید منتظرقائم: کمترین آسیب را از بحران‌ها دیده‌ایم
تاریخ درج خبر: 9 آذر ماه سال 1399
نیروگاه شهید منتظرقائم یکی از بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین نیروگاه‌های تولید برق در سراسر کشور است. این نیروگاه که تحت مالکیت شرکت توسعه برق و انرژی سپهر قرار دارد، از دارایی‌های گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی به شمار می‌رود. با مهندس عباس كريمي، مدیرعامل این نیروگاه، در خصوص خدمات، اقدامات و فعالیت‌های نیروگاه منتظرقائم و تدابیر اتخاذ شده برای عملکرد مناسب شرایط تشدید تحریم‌ها گفت‌وگویی داشته‌ایم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید.
لطفاً کمی از قدمت نیروگاه، ارزش و ظرفیت تولیدی، تجهیزات و امکانات و پیشینه منتظرقائم بگویید؟
واحدهای نیروگاه منتظرقائم در دو بخش قدیم و جدید قرار دارند. بخش قدیم نیروگاه که در سال 1350 راه‌اندازی شده است، دارای چهار واحد بخار25/156 مگاواتی است که ظرفیت نامی آن حدود 625 مگاوات و ظرفیت عملی آن در هر واحد 140 مگاوات است که در واقع جمع ظرفیت این چهار واحد عددی حدود 560 مگاوات را به ما نشان می‌دهد. از سال 1370 واحدهای گازی مجموعه سیکل ترکیبی راه‌اندازی شده است که شش نیروگاه گازی 116 مگاواتی را شامل می‌شود که ظرفیت عملی آن‌ها حدود 90 مگاوات است. واحدهای بخار سیکل ترکیبی نیز در مجموع سه واحدند که محصول شرکت زیمنس هستند. این واحدها که از سال 79 راه‌اندازی شده‌اند، ظرفیت هر کدام از واحدها 100 مگاوات و ظرفیت تمام واحدهای بخار سیکل ترکیبی در مجموع 300 مگاوات است. ظرفیت اسمی کل نیروگاه 1625 مگاوات است که در پیک تابستان و در بالاترین تولید عملی، 1300 مگاوات تولید داریم. واحدهای بخش بخار هر کدام حدود 50 سال عمر دارند و بخش سيكل ترکیبی نیز حدود 30 سال است که راه‌اندازی شده است.
در بحث تولید بسته به شرایط (تعمیرات با توجه به دستورالعمل‌های سازنده، دستور و درخواست مديريت شبكه برق كشور ـ ديسپاچينگ ملي ـ و... انجام می شود) ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، امکان دارد در طول یک سال مجبور به اعمال تغییراتی شویم. اما به طور کلی، ما توان تولید سالانه 8میلیون تا 8میلیون و 500هزار مگاوات ساعت را داریم و می‌توانیم حدود 10میلیون تا 10میلیون و پانصد هزار مگاوات ساعت آمادگی تولید داشته باشیم. این دو تفاوت‌هایی دارند که بر اساس نیاز سالانه شبکه به انرژی، بین 8میلیون تا 8میلیون و 500هزار مگاوات در ساعت را به آن‌ها می‌فروشیم.
بر اساس دستورالعمل‌های سازنده، سه نوع تعمیرات برای واحدها پیش‌بینی می‌شود. این تعمیرات دوره مشخصی دارند که این دوره می‌تواند شش ماهه یا یک ساله باشد؛ تعمیرات اساسی نیز حدوداً هر 4 تا 5 سال انجام می‌شود. هر 5 سال یک بارـ حدوداً 45هزار تا 50هزار ساعت تعمیرات اساسی در واحدها انجام می‌شود که طی این تعمیرات، تمام تجهیزات باز می‌شوند و قطعاتی که لازم باشد، تعویض يا تعمیر می‌شود و واحد در مدار قرار می‌گیرد تا آمادگی حداکثری داشته باشد.
نوع دیگری از تعمیرات نیز برای نیروگاه‌ها در نظر گرفته شده است که مخصوص توربین‌های گازی است و دوره زماني انجام آن هر 200 هزار ساعت كاركرد است. طی این تعمیرات پره‌هاي کمپرسور، اعم از ثابت و متحرك تعویض می‌شوند. اگر هر 8هزار ساعت را برای نیروگاه یک سال در نظر بگیریم، هر 150 هزار تا 200 هزار ساعت یک بار این تعمیرات انجام می‌شود. در فصول بهار و تابستان، در فصلی قرار داريم که شبکه به حداکثر تولید خود نیاز دارد و خوش‌بختانه تمامی واحدهای ما به جز یک واحد که ترانس آن بر اثر صاعقه آسيب ديده، در مدار قرار داشتند و همکاران بخش تولید ما به طور شبانه‌روزي و به صورت شیفتی در پنج شیفت هشت ساعته، حضور داشته و دارند. در سایر بخش‌های اداری، تعمیرات و پشتیبانی، همکاران در قالب روزكاري حضور دارند و در حال خدمت به صنعت برق هستند.
در ماه‌های اخیر، مجموعه با چه چالش‌هایی مواجه بوده، چه دستاوردهایی داشته و چه اقداماتی را در دستور کار قرار داده است؟
اگر سال را به دو نیمه تقسیم کنیم، در نیمه اول معمولاً از تاریخ 15 اردیبهشت به بعد، مانند تمام نیروگاه‌های کشور، واحدها با حداکثر توان تولید، به مدار می‌آیند. نیمه دوم سال، دوره تعمیرات است. برنامه‌ریزی بدین صورت است که در نیمه اول برای تعمیرات واحدها در نیمه دوم برنامه‌ریزی می‌شود و اگر نیاز هست، اقداماتي انجام می‌شود تا تابستان با حداکثر توان تولیدی در مدار باشند. نیمه دوم سال تعمیرات انجام می‌شود و از 15 اردیبهشت واحدها در مدار تولید قرار می‌گیرند. در نیمه اول سال در کنار بهره‌برداری از واحدها، برنامه‌ریزی برای تعمیرات، نظیر خرید قطعات مورد نیاز، تأمین نقدینگی، انتخاب پیمان‌کار و... (مقدمات لازم براي تعمير و نگه‌داري واحدها بر اساس دستورالعمل سازنده) صورت می‌گیرد.
طی دو سال اخیر که مسئولیت مدیریت نیروگاه به بنده محول شد، برنامه دو سالهای در نظر داشتیم که طبق این برنامه دو ساله، توجه به توانمندی همکاران در سطح نیروگاه، جزو برنامه‌های اصلی قرار گرفت. بنابراین تلاش کردیم از توان همکاران به نحو احسن استفاده کنیم و در حوزه نیروی انسانی، بهره‌وری خود را افزایش دهیم. خوش‌بختانه طی این دو سال، دو کارگاه راه‌اندازی شده است که یکی از آن‌ها کارگاه بازسازی تجهیزات توربین گاز و دیگری کارگاه بازسازی والو بود كه در همان سال نخست راه‌اندازی این کارگاه، یک سفارش خرید 500هزار یورویی داشتیم كه با عمليات بازسازي انجام‌شده از سوي همكاران در اين كارگاه، نياز نيروگاه مرتفع گرديد و از آخرین اقدامات این کارگاه‌ها هم می‌توان به بازسازی نازل‌های گاز اشاره کرد که طی این اقدام حدود یک میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی اتفاق افتاد. كل این قطعات از ميان قطعات آسيب‌ديده و استفاده‌شده که سالهای سال در عمليات تعميرات گذشته تعويض و كنار گذاشته شده بود، انتخاب و از سوی همکاران با تلاش فراوان بازسازی و به مدار تولید بازگردانده شد.
در بحث منابع انسانی، ما دو هدف را پی‌گیري می‌کنیم؛ اول بحث اصلاح ساختار مانند اصلاح چارت سازمانی و کارسنجی که این امر در حال حاضر و با همکاری مالک نیروگاه ـ شرکت تولید برق و انرژی سپهرـ انجام می‌شود. هدف ديگر نیز موضوع جانشینی (جايگزيني) نیروهایی است که بازنشسته می‌شوند. در این زمينه با توجه به نیاز سازمان و با مجوز هیئت مدیره از طریق کمیته آزمون، نفراتی جایگزین می‌شوند که خوش‌بختانه تاکنون نفرات مناسبی جایگزین شده‌اند. در بحث جانشینی مدیرانی که بازنشسته می‌شوند نيز فرایندی را شروع کرده‌ایم که طی آن همکارانی که در بخش فنی مشغول به کار هستند، بعد از بخش بهره‌برداری به مدت پنج یا شش سال در بخش تعمیرات فعالیت کنند و بعد از آن به بخش مهندسی منتقل شوند. این روند باعث می‌شود در آینده در بخش جایگزینی مدیرانی که بازنشسته می‌شوند، با مشکلی مواجه نشویم. اقدامات بسیار مثبتی در دو سال اخیر با حمایت هیئت مدیره محترم و مالک نیروگاه و توصیه‌هایی که شرکت خوارزمی داشته است، به انجام رسيده که باعث می‌شود آینده سیستم و فعالیت‌های آن بر اساس الزاماتی که وجود دارد، طراحی شود. همان‌طور که می‌دانید، نیروگاه منتظرقائم یک نیروگاه قدیمی است که نیاز است در بخش بازسازی تجهیزات قدیمی و نیروگاه بخار، پروژه‌ها و اقدامات بهینه‌سازی انجام شود. به عنوان مثال، در بخش مصرف آب اقدامات بسیار خوبی انجام شده است و در حد توانمان توانسته‌ایم در بخش آب صرفه‌جویی خوبی داشته باشیم.
یکی از ریسک‌هایی که نیروگاه طی سال های اخیر با آن روبرو بوده مصرف بالای آب است؛ به این علت که سیکل خنک‌کننده واحدهای بخار ما از نوع سیکل باز است و نسبت به سیستم‌های بسته مصرف آب بالاتری دارند. در دو سال اخیر امکان‌سنجی پروژه تبدیل خنک کننده سیکل باز به برج خشک انجام شد که با توجه به موقعیت جانمایی و هزینه‌ها این پروژه مسکوت ماند؛ به این علت که در بحث جانمایی و زمان‌بندی آن معضلاتی وجود دارد. از جمله این‌که هر واحد باید حداقل دو سال از مدار خارج شود که این از نظر اقتصادی توجیه ندارد. بحث دیگری که در سطح شهرستان مطرح است، این است که تصفیه‌خانه‌ای در ضلع جنوبی نیروگاه برای شهرستان فردیس راه‌اندازی شود تا ما بتوانیم از پساب آن برای سیستم خنک‌کننده، استفاده کنیم، که البته این پروژه در مراحل اولیه قرار دارد و در سطح استانی و شهرستان است و امکان این‌که نیروگاه بتواند این پروژه را به‌تنهایی مدیریت کند، وجود ندارد.
در بحث جایگزینی نیروگاه‌های جدید و قدیمی از سال 93 تا سال 95 اقداماتی انجام شد و مجوزهای زیست‌محیطی آن نیز از سوی مالک نیروگاه اخذ شد و قرار بر این بود که پروژه شروع شود، که متأسفانه تحریم‌ها سبب شد تأمین دستگاه‌ها و تجهيزات مورد نیاز عملی نشود. اگر بتوانیم ریسک مصرف آب نیروگاه را حل کنیم، (که باید در این مسیر حرکت کنیم)، شاید بتوان سالهای سال از این سرمایه ملی استفاده کرد.
در حوزه مسایل محیط زیست اقدامات مثبتی انجام شده است که از سال 94 با توجه به حمايت‌ها و مصوبات شورای تأمین استان و پي‌گيري‌هاي سازمان محیط زیست، سوخت مازوت با سوخت گاز جایگزین شده است که این مسئله باعث شده ریسک آلایندگی ما حذف شود. در بخش بخار به صورت آن‌لاین پایش دودکـش‌های خود را انجام می‌دهيـم. در واحدهاي سيكل ترکیبی هم پروژه راه‌اندازي سيستم پايش در حال اجراست که ان‌شاءالله به‌موقع این پروژه را نیز به اتمام می‌رسانیم.
بخش HSE ما بخش بسیار فعالی است. از اقداماتی که در سال گذشته انجام شده است، فعاليت در جهت راه‌اندازی صنعت همراه محيط زيست است که بتوانيم در آینده به عنوان یک صنعت سبز شناخته شويم.
در حوزه نظام 5s (نظام آراستگی محیط کار) اقدامات مثبتی انجام شده است که اگر ملاحظه بفرمایید، ما در نیروگاه حدود 14 تا 15 هکتار فضای سبز داریم که می‌تواند به ما کمک کند تا ریسک‌های ناشی از عدم رعایت الزامات زیست‌محیطی به حداقل ممکن برسد. خوش‌بختانه ارتباط ما با دستگاه‌های اجرایی استان، ارتباط حسنه‌ای است و در این حوزه تا جایی که توانسته‌اند، به ما کمک کرده‌اند و امیدوار هستیم که با کمک مالک نیروگاه و شرکت خوارزمی بتوانیم در بحث نوسازی نیروگاه اقدامات را شروع کنیم.
واقعیت این است که اگر با شرایط موجود پیش برویم و اقدامی در زمینه بازسازی صورت نگیرد، حوادث نیروگاه افزایش پیدا خواهد کرد و درنتیجه تولید كاهش خواهد يافت كه ممکن است این مساله موجب شود نیروگاه ـ حداقل در بخش بخارـ دچار چالش هایی بشود، که امیدواریم این اتفاق نیفتد. ما در تلاش هستیم ریسک‌هایی را که بخش بخار ما را تهدید می‌کند، به حداقل برسانیم.
تحریم‌های اقتصادی چه تأثیری در فعالیت نیروگاه و توان تولیدی آن داشته است؟
تشدید تحریم‌ها در دست‌یابی ما به تکنولوژی‌های به‌‌روز مشکل ایجاد می کند و هزینه‌های ما را افزایش داده است؛ ولی با همه این مشکلات ما توانستیم تمام مواد اولیه و قطعات مورد نیاز را تهیه کنیم. تا به امروز علی‌رغم پرداخت هزینه‌های چندین برابری برای تأمین مواد مورد نیاز خود، مشکلی نداشته‌ایم و با حمایت‌هایی که از جانب هیئت مدیره محترم داشتیم، توانستیم نقدینگی مورد نیاز را تأمین کنیم و در سطح کشور جزو نیروگاه‌هایی هستیم که کمترین آسیب را از این بحران دیده‌ایم. خوش‌بختانه در پرداخت مطالبات همکاران نیز مشکلی نداشتیم و این‌ها همه به دلیل همت و تلاش مدیران، به‌خصوص مدیران شرکت مالک و شرکت سرمایه گذاری خوارزمی بوده است.
بحث بعدی هم کرونا بود که مشکلاتی برای ما ایجاد کرد، که البته با تلاش‌های بی‌وقفه بخش‌های مختلف نظیر HSE، علی‌رغم فعالیت شبانه‌روزی‌مان حتی در روزهای تعطیل و روز عید با کمترین میزان ابتلا به کرونا در بین همکاران مواجه بودیم. خوش‌بختانه در کل نیروگاه فقط چند تن از همکاران به این بیماری مبتلا شدند که آن هم با قرنطینه خانگی رفع شد. امیدواریم که خداوند به ما کمک کند تا بتوانیم همین روند را ادامه دهیم.
منبع: خوارزمی
